Kinh tế vùng ĐBSCL đang bị tụt hậu so với cả nước

Vùng ĐBSCL đang trong giai đoạn chuyển mình để bước sang thời kỳ mới trong bối cảnh phải đối mặt với nhiều khó khăn bởi dịch bệnh, kinh tế suy thoái và đặc biệt là sự tác động của biến đổi khí hậu, các địa phương và doanh nghiệp đối mặt với nhiều khó khăn trong việc thực hiện chuyển đổi kinh tế, tìm kiếm nguồn lực cho phát triển. Các nghị quyết của Đảng, Nhà nước là tiền đề cho giai đoạn phát triển mới, trong đó Quy hoạch tích hợp ĐBSCL thời kỳ 2021 – 2030, tầm nhìn 2050 được ví như là một sự sắp đặt lại cấu trúc kinh tế của vùng vốn đã manh mún, bị chi phối bởi quan niệm phát triển và cách tiếp cận trong hoạch định tăng trưởng của từng địa phương.

Tại hội thảo chính sách “Phát triển ĐBSCL nhìn từ quy hoạch tích hợp” tổ chức chiều 1/8, ông Võ Tân Thành, Phó Chủ tịch Liên đoàn Thương mại và Công nghiệp Việt Nam cho rằng, để các Nghị quyết được triển khai, bản Quy hoạch tích hợp được nhanh chóng được thực thi, các địa phương trong vùng cần định hình lại mô hình phát triển, theo đó các chính sách đi kèm cần được xây dựng một cách đầy đủ, mang tính thực tiễn để nắm bắt cơ hội phát triển mới.

“Để có những chính sách hiệu quả, các địa phương cần tìm hiểu những khó khăn thực tại của doanh nghiệp và những sáng kiến từ cộng đồng, từ đó cùng nhau hợp tác, cùng nhau tư duy để tìm mô hình phát triển mới. Những kinh nghiệm quốc tế cũng như tập hợp các nguồn lực từ bên ngoài rất cần được tận dụng để các địa phương để khai thác tối đa những tiềm năng, thích ứng với thách thức và tiếp cận cơ hội đang đến”, ông Võ Tân Thành nhận định.

Theo TS. Vũ Thành Tự Anh, Giám đốc Trường Chính sách công và Quản lý Fulbright, tài nguyên đất, nước và môi trường ở ĐBSCL đang suy giảm nghiêm trọng. Bên cạnh đó, những thách thức về nước biển dâng, mặn xâm nhập và chính sách, tập quán canh tác bất cập kéo dài bào mòn sức sống của ĐBSCL và kinh tế vùng đang bị tụt hậu so với cả nước.

TS. Vũ Thành Tự Anh nhìn nhận, trong bối cảnh phát triển ĐBSCL có 3 chuyển đổi lớn của vùng gồm: nông nghiệp, chuyển đổi số và chuyển đổi nhân khẩu. Ngoài ra, ĐBSCL cũng có 3 cú sốc lớn gồm: môi trường, kinh tế và y tế.

Đối với quan điểm về mô hình phát triển phù hợp cho ĐBSCL, TS. Vũ Thành Tự Anh cho rằng, cần hài hòa kinh tế, xã hội, môi trường, từng bước chuyển đổi thứ bậc ưu tiên dựa trên lợi thế so sánh từ lúa gạo, thủy sản, trái cây sang thủy sản, trái cây, lúa gạo. Ngoài ra, chú trọng đến chất lượng và giá trị hơn số lượng, coi nước mặn, nước lợ đều là tài nguyên quý báu. Đồng thời, tháo gỡ các nút thắt phát triển, tìm kiếm động lực tăng trưởng mới; hướng đến kinh tế nông nghiệp hiện đại thay cho sản xuất nông nghiệp truyền thống và huy động nguồn lực phát triển cho ĐBSCL.

“ĐBSCL đứng trước một loạt những cơ hội, đầu tiên đó là tăng trưởng xanh với chuyển đổi số, với kinh tế tuần hoàn, đó là động lực mới cho tăng trưởng kinh tế của đồng bằng. Thứ hai là trong quy hoạch tích hợp thì đưa vào khái niệm đó là hình thành các trung tâm đầu mối, trong đó có một trung tâm khổng lồ đặt ở Cần Thơ và 7 trung tâm đầu mối ở 7 địa phương khác gắn liền với cơ sở hạ tầng, đặc biệt là cảng biển, giao thông và đô thị”, TS. Vũ Thành Tự Anh nêu rõ.

Hội thảo đã nghe những tham luận nhận diện mô hình phát triển cho ĐBSCL giai đoạn 2021 – 2030; Quy hoạch vùng ĐBSCL 2021-2030, những dự án ủng hộ từ cộng đồng quốc tế; Chính sách cần cho chuyển đổi năng lượng sạch vùng ĐBSCL; Xây dựng nguồn nhân lực phù hợp với định hướng phát triển bền vững vùng ĐBSCL, khuyến nghị về chính sách và xu hướng sử dụng lao động, những vấn đề đặt ra cho ĐBSCL. Từ những thông tại hội thảo sẽ giúp các địa phương xây dựng, điều chỉnh chính sách phù hợp với thực tế và nhu cầu phát triển./.